Γιατί λένε ψέματα τα παιδιά;
Συν 5 τρόποι να αντιμετωπίσετε ένα παιδί που λέει ψέματα
Τα παιδιά λένε ψέματα μερικές φορές, κάποια πιο συχνά από άλλα και για ποικίλους λόγους. Τι πρέπει να κάνει όμως ένας γονιός όταν το παιδί του λέει ψέματα;
Τα ψέματα δεν είναι μια συμπεριφορά που αξίζει επιβράβευση, το πρώτο ψέμα που θα πει το παιδί μας ωστόσο αξίζει έναν μικρό εορτασμό αφού σηματοδοτεί ένα πολύ σημαντικό ορόσημο στην ανάπτυξή του. Γύρω στα 2 με 3 χρόνια της ζωής κάθε παιδί αντιλαμβάνεται ότι ο εαυτός του, το μυαλό του, οι γνώσεις και οι σκέψεις του είναι δικές του, προσωπικές και διαφέρουν από αυτές των άλλων ανθρώπων. Έτσι εύκολα φτάνει στο συμπέρασμα ότι μπορεί να “κοροϊδέψει” τη μαμά λέγοντάς της κάτι που δεν είναι αλήθεια.
Ο ακαδημαϊκός αναπτυξιακός ψυχολόγος Α. Δημητρίου υποστηρίζει ότι το πρώτο ψέμα που θα σας πει το παιδί σας είναι ένα γεγονός που θα πρέπει να σας κάνει πολύ χαρούμενους αφού αποδεικνύει ότι το βλαστάρι σας έχει κατακτήσει την “θεωρία του νου”, τη δυνατότητα δηλαδή να διαχωρίζουν τη δική τους νόηση από αυτή των υπολοίπων.
Οι βασικές δεξιότητες ζωής μπορούν να προκύψουν με την εμφάνιση του ψέματος, όπως
οι δεξιότητες λήψης αποφάσεων,
η ηθική κατανόηση και
οι διαπροσωπικές δεξιότητες.
Η κατανόηση λοιπόν ότι το ψέμα αποτελεί φυσιολογικό μέρος της ανάπτυξης του παιδιού μας βοηθάει να επαναπροσδιορίσουμε τον τρόπο που το βλέπουμε.
Πάντως ενώ το ψέμα είναι μια τυπική συμπεριφορά, υπάρχουν ορισμένες στρατηγικές που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε για να το ελαχιστοποιήσετε και να ενθαρρύνετε την ειλικρίνεια.
Αν το παιδί μας πει ψέματα αυτό μας απογοητεύει και ενδεχομένως να μας θυμώσει. Αν όμως θέλουμε να βοηθήσουμε το παιδί μας να σταματήσει τα ψέματα θα πρέπει να ψάξουμε για την αιτία πίσω από την ανάγκη του να μας πει ψέματα.
Ποιες είναι οι 3 αιτίες που οδηγούν τα παιδιά στα ψέματα
Αποφυγή Συνεπειών ή Τιμωρίας
Τα παιδιά μας μπορεί να μας πουν ψέματα για να γλυτώσουν την τιμωρία ή το μάλωμα για κάτι που έκαναν. Εάν δεν υπάρχει κέρδος από το να πουν την αλήθεια και οι συνέπειες είναι σοβαρές, τα παιδιά μπορεί να μάθουν να λένε ψέματα για να αποφύγουν να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες.
Όρια περιέργειας και δοκιμής
Το ψέμα μπορεί να εκφράσει την ανάγκη των παιδιών μας να δοκιμάσουν διαφορετικές ιδέες και όρια. Μπορεί για παράδειγμα να σκεφτούν «τι θα γίνει αν πω ψέματα;» ή "τι θα συμβεί αν το πω αυτό όταν δεν είναι αλήθεια;" Μπορούν επίσης να πουν ψέματα για να προσπαθήσουν να ανασκευάσουν ιδέες ή καταστάσεις που δεν τους αρέσουν όπως θα ήθελαν να είναι.
Ενίσχυση αυτοεκτίμησης και αποδοχή
Η έλλειψη αυτοπεποίθησης μπορεί να οδηγήσει τα παιδιά στο να πουν ψέματα μέσα σε μια προσπάθεια να βρουν τρόπους να αισθανθούν καλύτερα με τον εαυτό τους και να εντυπωσιάσουν τους γύρω τους.
Σε ποια ηλικία λένε τα παιδιά περισσότερο ψέματα
Πρόσφατη έρευνα έχει βρει ότι τα περισσότερα παιδιά μαθαίνουν να λένε αποτελεσματικά ψέματα μεταξύ 2 και 4 ετών.
Το πρώτο επιτυχημένο ψέμα μπορεί να χαρακτηριστεί ως αναπτυξιακό επίτευγμα επειδή σηματοδοτεί την ανακάλυψη του παιδιού ότι το μυαλό και η σκέψη του είναι ξεχωριστά από τους γονείς του.
Πώς αντιμετωπίζετε ένα παιδί που λέει ψέματα;
Κάντε συζητήσεις για το ψέμα και την αλήθεια με τα παιδιά σας.
Μιλήστε τους και διαβάστε παραμύθια για την αξία της αλήθειας και τους μπελάδες που φέρνουν τα ψέματα. “Ο ψεύτης βοσκός” είναι ένα αγαπημένο κλασσικό παραμύθι που μπορείτε να διαβάσετε παρέα.
Βοηθήστε το παιδί σας να αποφύγει καταστάσεις όπου αισθάνεται την ανάγκη να πει ψέματα.
Αν το παιδί σας λέει ψέματα ίσως φοβάται να σας πει την αλήθεια. Προσπαθήστε με τη συμπεριφορά σας να το κάνετε να σας εμπιστεύεται ακόμα και όταν έχει κάνει κάτι κακό. Μην θυμώνετε πολύ μαζί του και μην υπερβάλλετε με τις τιμωρίες. Θυμίστε του ότι το αγαπάτε και θα το αγαπάτε πάντα ο,τι και αν σας πει και οτιδήποτε και αν έχει κάνει.
Επαινέστε το παιδί σας που παραδέχτηκε το λάθος του
Φυσικά αν το παιδί σας παραδεχτεί ένα λάθος ή μια ζημιά που έκανε επαινέστε το για το θάρρος του να σας πει την αλήθεια και μειώστε λιγάκι το βάρος των συνεπειών ώστε να αντιληφθεί στην πράξη την αξία της αλήθειας.
Γίνετε πρότυπο για να λέτε την αλήθεια.
Τα παιδιά μας μας παρακολουθούν διαρκώς και μαθαίνουν από εμάς πιο πολύ όσο δεν τους μιλάμε παρά όταν προσπαθούμε να τους δώσουμε μαθήματα. Μην λέτε ψέματα ούτε εσείς. Αν το παιδί σας δει ότι λέτε την αλήθεια ακόμα και σε δύσκολες στιγμές θα προσπαθήσει να σας μιμηθεί.
Χρησιμοποιήστε ένα αστείο για να ενθαρρύνετε το παιδί σας να αποδεχτεί ένα ψέμα.
Αν θέλετε να βοηθήσετε το παιδί σας να παραδεχτεί κάτι το οποίο το δυσκολεύει ελαφρύνετε το κλίμα με ένα αστείο. Με τον τρόπο αυτό θα του δείξετε ότι δεν είναι όλα τόσο τραγικά όσο ενδεχομένως τα έχει στο μυαλό του.
Θυμηθείτε
Όταν θέλουμε να βοηθήσουμε τα παιδιά μας να αλλάξουν μια συμπεριφορά ο καλύτερος τρόπος είναι να μπούμε στη θέση τους, να θυμηθούμε πώς νιώθαμε κι εμείς ως παιδιά και να προσπαθήσουμε να τα καταλάβουμε αντί να τους κουνάμε το δάχτυλο.
